Maraş merkezli depremlerin üzerinden iki hafta geçti ve hasar tespit çalışmalarında sona gelindi. Depremde yıkılanlar da dahil olmak üzere yıkılması gereken hasır örgülü ağır evlerin toplam sayısı 384 bine ulaştı. Çalışmalar tamamlandığında bu sayının 535 bini geçmesi bekleniyor.
Ekonomi gazetesinden Hüseyin Gökçe’nin haberine göre; 535 bin konutun inşası için, birinci sınıf inşaat maliyetleri ile karşılaştırıldığında, arsa payı ve kamulaştırma bedelleri hariç, yol, su, elektrik, kanalizasyon gibi altyapı yatırımları dahil 843 milyar liradan fazla harcama yapılması gerekiyor. Bu rakam, 2023 bütçe açığının yüzde 30’u ve bütçede tüm kamu kurumlarının yatırımı için ayrılan 454 milyar liranın neredeyse iki katı. Ayrıca 4 trilyon 470 milyar liralık bütçe gider kaleminin yüzde 18,8’ine tekabül ediyor. Bugüne kadar yapılan hasar tespit çalışmalarında yıkılan veya yıkılması gereken bina sayısı 105 bine, bağımsız bölüm olarak tanımlanan konut sayısı ise 384 bin 545’e yükseldi.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, geçtiğimiz hafta depremde evleri yıkılan vatandaşlar için yapılacak yeni konutların 105 metrekare büyüklüğünde olacağını açıklamıştı.
Resmi fiyatlarla 2023 bina yapım maliyet endeksleri m2 başı 6-8 bin lira arasında değişiyor. Bu sayı kaba inşaat maliyetinden yani banyo, tuvalet, döşeme, demirbaşlar hariç bina içindeki eşyalardan oluşmaktadır.
İnşaat departmanı kaynakları evlerin içindedir; parke, lavabo, mutfak dolabı gibi alanlarda yapılan harcamalarla birlikte günümüz fiyatlarıyla ortalama m2 maliyeti 10 bin lirayı buluyor.
Yol, kanalizasyon, su, elektrik gibi ana altyapıya ek olarak cami, okul, sağlık kurumları ve sosyal tesisler gibi genel yatırımlarla birlikte toplam m2 maliyeti 15 bin lirayı buluyor. Bu maliyet unsurları, arazi payı veya kamulaştırma maliyetlerini içermemektedir.
105 M2’LİK 1 KONUTUN MALİYETİ 1 MİLYON 575 BİN LİRA
Bakanlığın yeni konut üretimi için 105 m2 projeksiyonu değişmezse 105 m2’lik bir evin alt yapı hariç maliyeti 1 milyon 50 bin lirayı bulacak. Altyapı eklenince maliyet 1 milyon 575 bin liraya çıkıyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın açıkladığı son verilere göre depremler nedeniyle yıkılan veya ağır hasar gören ve yıkılması gereken toplam bina sayısı 105 bin oldu. Sarsıntı sonucu doğrudan yıkılan bina sayısına ilişkin bilgiler de ilk kez açıklandı. Buna göre depremin vurduğu illerde 20 bin 662 bina deprem nedeniyle yıkıldı.
YIKILACAK KONUT SAYISI 500 BİNİ GEÇMESİ BEKLENİYOR
Yapılan hasar tespit çalışmalarında 105 bin binada 384 bin 545 konutun (bağımsız bölüm) yıkılması gerektiği belirlendi. Çalışmalar tamamlandığında yıkılan veya yıkılması gereken ağır hasarlı bina sayısının 130 bine, bağımsız bölüm sayısının ise 535 bin 600’e çıkması bekleniyor.
535 bin 600 konutun yeniden yapılabilmesi için 56 milyon 238 bin metrekarelik binanın yapılması gerekiyor. Bu binaların altyapı harcamaları hariç yapım maliyeti 562 milyar 380 milyon lirayı buluyor. Sosyal tesisler ve altyapı dahil edildiğinde yapım maliyeti 843 milyar 570 milyon liraya çıkıyor. 18,82 lira dolar kuruna göre altyapı hariç cari maliyeti 29 milyar 882 milyon dolar, altyapı dahil maliyeti ise 44 milyar 823 milyon dolar.
BÜTÇENİN 1/5’İ, TOPLAM YATIRIM BÜTÇESİNİN İKİ KATI
Hem Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hem de Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, yeni konutların 1 yıl içinde tamamlanacağını açıkladı. Artık yılın başında olduğumuz için deprem inşaat harcamalarının tamamına yakınının bu yıl içinde yapılacağı varsayımıyla yapılan karşılaştırmaya göre bütçede ek kaynak ihtiyacının çok büyük olduğunu ortaya koyuyor.
Deprem nedeniyle yıkılan veya yıkılması gereken binaların üretimi için hesaplanan maliyetin 843 milyar lirayı aşacağı görülüyor. Bu rakam 4 trilyon 470 milyar lira olan 2023 bütçe gider kaleminin yüzde 18,8’ine tekabül ediyor. Ayrıca bu yıl yatırımlar için bütçeden ayrılan 457 milyar liralık ödeneğin neredeyse iki katı olan harcama bedeli, 660 milyar lira düzeyinde öngörülen bütçe açığının yüzde 30 üzerinde bir rakama tekabül ediyor. (KAYNAK)
